چگونه بفهمیم کارت گرافیک خراب است؟ راهنمای کامل تشخیص خرابی کارت گرافیک 2025

چطور خرابی کارت گرافیک را بفهمیم ؟

اگر بعد از خرید کارت گرافیک به‌ ویژه مدل‌های دست دوم با مشکلاتی مثل تصویر پاره‌پاره، خاموش شدن ناگهانی سیستم یا ارورهای عجیب مواجه شده‌اید، احتمالاً اولین چیزی که به ذهن می‌رسد این است که «کارت گرافیکم خرابه؟!» اما آیا واقعاً مشکل از کارت گرافیک است؟ یا پای یک نرم‌افزار ناسازگار یا درایور نادرست در میان است؟ چطور خرابی کارت گرافیک را بفهمیم ؟

در این مقاله تخصصی از فروشگاه موربیت، به‌طور کامل بررسی می‌کنیم که چه علائمی نشان‌دهنده خرابی سخت‌افزاری واقعی کارت گرافیک هستند، چه مشکلاتی فقط ظاهری‌اند و چگونه با چند تست ساده می‌توانید تفاوت بین یک کارت گرافیک معیوب و یک سیستم ناسازگار را تشخیص دهید. با ما همراه باشید تا جلوی اشتباهات رایج را بگیرید و وقت و هزینه خود را حفظ کنید.

علائم واقعی خرابی کارت گرافیک سخت افزاری

برخلاف تصور عموم، بسیاری از مشکلات تصویری یا عملکرد ضعیف سیستم لزوماً نشانه خرابی کارت گرافیک نیستند. با این حال، چند علامت مشخص وجود دارد که می‌توانند احتمال خرابی سخت‌افزاری را تقویت کنند. در ادامه به مهم‌ترین این علائم می‌پردازیم:

۱. تصویر پاره‌پاره یا خطوط رنگی (Artifacts)

یکی از رایج‌ترین نشانه‌ها، ظاهر شدن خطوط رنگی، مربع‌های پیکسلی یا الگوهای عجیب روی صفحه است. این موارد معمولاً هنگام اجرای بازی یا بنچمارک دیده می‌شوند و به دلیل خرابی حافظه VRAM یا چیپ اصلی GPU ایجاد می‌شوند.

۲. قطع کامل تصویر پس از بوت

اگر سیستم شما روشن می‌شود ولی هیچ تصویری روی مانیتور نمایش داده نمی‌شود (و کابل، مانیتور و پاور سالم‌اند)، احتمال بالایی وجود دارد که GPU آسیب دیده باشد یا حتی سوخته باشد.

۳. ریستارت یا خاموش شدن ناگهانی سیستم

اگر هنگام اجرای بازی یا برنامه‌های گرافیکی، سیستم ناگهان ریستارت یا خاموش شود، ممکن است کارت گرافیک بیش از حد داغ شده یا آسیب فیزیکی دیده باشد.

۴. فن‌های کارت گرافیک روشن نمی‌شوند

در صورتی که کارت گرافیک فن دارد ولی هیچ‌کدام از فن‌ها هنگام روشن‌شدن سیستم فعال نمی‌شوند (و کارت گرافیک به سیستم شناسایی نمی‌شود)، احتمال قطع اتصال یا سوختگی جزئی وجود دارد.

۵. صدای بوق بایوس در هنگام روشن شدن

اگر بعد از نصب کارت گرافیک جدید، سیستم چند بوق پشت سر هم پخش می‌کند (مثلاً سه بوق بلند)، این می‌تواند نشان‌دهنده مشکل در شناسایی GPU توسط مادربرد باشد که معمولاً به دلیل خرابی سخت‌افزاری اتفاق می‌افتد.

مشکلات نرم‌افزاری که شبیه خرابی کارت گرافیک هستند

بسیاری از کاربران به اشتباه مشکلات نرم‌افزاری یا تنظیمات نادرست را به خرابی سخت‌افزار نسبت می‌دهند. در واقع، تعداد زیادی از تماس‌ها و مراجعاتی که به پشتیبانی موربیت داریم، مربوط به مشکلاتی هستند که با یک نصب درایور صحیح یا تغییر کابل خروجی حل می‌شوند!

۱. ارورهای درایور یا ناسازگاری نسخه‌ها

نصب درایورهای نادرست یا قدیمی یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز مشکلات تصویری، لگ در بازی‌ها و کرش برنامه‌ها است. استفاده از نسخه رسمی از سایت سازنده کارت گرافیک یا GPU مانند AMD و NVIDIA همیشه توصیه می‌شود.

۲. کرش یا فریز شدن بازی خاص

بسیاری از بازی‌ها، به‌ویژه بازی‌های جدید، در نسخه‌های اولیه خود پر از باگ هستند. اگر تنها در یک بازی خاص مشکل دارید، احتمال خرابی GPU کم است. اغلب این مشکلات با آپدیت فایل‌های بازی یا نصب مجدد DirectX و Visual C++ حل می‌شوند.

۳. صفحه تار یا کدر و کیفیت پایین تصویر

گاهی کاربران با تبدیل‌های قدیمی مانند DVI به VGA از مانیتور استفاده می‌کنند و سپس از پایین بودن کیفیت تصویر یا تار بودن گرافیک شکایت دارند. این مشکل به کارت گرافیک مربوط نمی‌شود و ناشی از کاهش کیفیت انتقال تصویر است.

۴. ناسازگاری رزولوشن یا ریفرش‌ریت

در صورتی که رزولوشن تنظیم‌شده در ویندوز با مانیتور شما ناسازگار باشد، ممکن است صفحه سیاه شود یا تصویری غیرعادی ببینید. این مشکل نیز ربطی به خرابی کارت ندارد و باید از تنظیمات نمایشگر اصلاح شود.

۵. عدم شناسایی صحیح کارت گرافیک در Device Manager

در برخی موارد، کارت گرافیک در ویندوز به‌عنوان “Microsoft Basic Display Adapter” شناسایی می‌شود. این یعنی درایور نصب نشده است، نه اینکه کارت خراب است.

روش‌های تست سلامت کارت گرافیک

برای اطمینان از سلامت کارت گرافیک، چند ابزار و روش کاربردی وجود دارد که می‌توانید حتی در منزل آن‌ها را اجرا کنید. این روش‌ها به شما کمک می‌کنند تا بدون نیاز به تجهیزات تخصصی، وضعیت واقعی GPU را بررسی کنید و بین مشکل سخت‌افزاری و نرم‌افزاری تمایز قائل شوید.

۱. تست با نرم‌افزار FurMark

FurMark یکی از قدرتمندترین ابزارهای تست فشار گرافیک است. این نرم‌افزار GPU را به‌شدت تحت فشار قرار می‌دهد و اگر کارت گرافیک شما ایرادی داشته باشد، معمولاً در چند دقیقه علائم آن مثل artifact یا کرش ظاهر خواهد شد.
دانلود FurMark

۲. بررسی دمای کارت با GPU-Z یا HWMonitor

دمای کارت گرافیک باید در حالت بی‌کار (Idle) حدود ۳۵ تا ۵۵ درجه و در حالت لود کامل زیر ۸۵ درجه سانتی‌گراد باشد (بسته به مدل). اگر دماها خیلی بالا باشد، ممکن است مشکل در خنک‌کننده یا خود GPU باشد.
GPU-Z – ابزار تخصصی برای بررسی جزئیات GPU

۳. تست روی سیستم دیگر

یکی از مطمئن‌ترین روش‌ها این است که کارت گرافیک را روی یک سیستم دیگر با مشخصات مشابه تست کنید. اگر مشکل در آن سیستم هم وجود داشت، احتمال خرابی بالا می‌رود.

۴. بررسی پاور و اتصالات

گاهی مشکل اصلاً از کارت گرافیک نیست، بلکه از پاور ضعیف یا کابل برق ۸ پین معیوب است. حتماً مطمئن شوید پاور سیستم حداقل توان مورد نیاز کارت را دارد و کابل به‌درستی نصب شده.

۵. بررسی Device Manager و Event Viewer

در ویندوز از طریق Device Manager و همچنین بخش Event Viewer می‌توانید خطاهای مرتبط با GPU یا درایور را مشاهده کنید. این خطاها اغلب به شما مسیر حل مشکل را نشان می‌دهند.

نکات مهم برای خریداران کارت گرافیک دست دوم

بازار کارت‌های گرافیک دست دوم در ایران به‌شدت فعال است، اما بسیاری از کاربران بدون دانش کافی اقدام به خرید می‌کنند و بعد با مشکلاتی مواجه می‌شوند که به‌راحتی قابل پیشگیری بودند. اگر قصد خرید کارت گرافیک دست دوم دارید، این نکات را حتماً رعایت کنید:

۱. از فروشگاه معتبر خرید کنید

برخلاف خرید از افراد ناشناس یا آگهی‌های مشکوک، فروشگاه‌هایی مثل موربیت تمامی کارت‌های گرافیک دست دوم را تست کامل، تمیزکاری، و بررسی فنی می‌کنند. همچنین فقط مدل‌های سالم و تست‌شده را عرضه می‌کنند و کارت‌های ماین یا تعمیرشده وارد چرخه فروش نمی‌شود.

۲. به ظاهر کارت بسنده نکنید

کارت گرافیکی که ظاهر تمیز دارد، لزوماً سالم نیست. ممکن است تعمیر شده باشد یا ایراد داخلی داشته باشد. حتماً تست بنچمارک و بررسی دما و عملکرد را انجام دهید.

۳. از مدل‌های با کیفیت‌تر استفاده کنید

مثلاً در مدل‌هایی مثل RX 580، نسخه‌های برندهایی مانند XFX GTS XXX OC+ عملکرد بسیار بهتری نسبت به نسخه‌های اقتصادی دارند. این نسخه‌ها فرکانس بالاتر، خنک‌کنندگی قوی‌تر و عمر مفید بیشتری دارند.

۴. فاکتور و ضمانت تست بگیرید

حتی اگر فروشنده ضمانت بلندمدت ارائه نمی‌دهد، حداقل یک ضمانت تست ۲۴ تا ۷۲ ساعته دریافت کنید تا در صورت وجود ایراد، بتوانید پیگیری کنید.

جمع‌بندی نهایی و توصیه موربیت

تشخیص خرابی کارت گرافیک نیاز به دقت، دانش فنی و بررسی مرحله‌به‌مرحله دارد. بسیاری از ایرادهایی که در ظاهر به سخت‌افزار نسبت داده می‌شوند، ریشه در نرم‌افزار، تنظیمات اشتباه یا حتی کابل نامناسب دارند. پیش از آن‌که به سراغ تعویض کارت گرافیک بروید، حتماً با روش‌هایی که در این مقاله معرفی شد مشکل را ریشه‌یابی کنید.

در موربیت تمامی کارت‌های گرافیک (آکبند و استوک) پیش از فروش به‌صورت تخصصی تست، بنچمارک و پاک‌سازی کامل می‌شوند. ما هیچ کارت تعمیرشده یا آسیب‌دیده‌ای عرضه نمی‌کنیم، تا خیال خریدار از هر جهت راحت باشد.

اگر هنوز مطمئن نیستید که کارت گرافیک شما ایراد دارد یا نه، می‌توانید با پشتیبانی فنی موربیت تماس بگیرید تا متخصصان ما با راهنمایی دقیق به شما کمک کنند.

سوالات متداول